1980-1984: Nở rộ, sinh sôi và suy tàn
Vào đầu những năm 80, toàn bộ ngành công nghệ đã thay đổi một cách triệt để, bắt đầu với sự xuất hiện của IBM trong thị trường máy tính gia đình.
Vốn là một gã khổng lồ công nghệ thống trị thị trường máy tính lớn, chiếc Máy tính cá nhân IBM (hay IBM PC) của hãng đã buộc phân khúc máy tính gia đình phải chuyên nghiệp hoá. Trong khi Apple không khuyến khích các nhà phát triển bên thứ ba thì IBM lại chia sẻ tất cả thông tin và sở hữu cấu trúc mở. Dựa trên danh tiếng lẫy lừng và một chiến dịch quảng bá rầm rộ của công ty, IBM PC nhanh chóng soán ngôi Apple để trở thành tiêu chuẩn hàng đầu với một danh mục phần mềm và linh kiện phong phú.
Tuy nhiên, đây vẫn là những sản phẩm cao cấp và đắt đỏ. Chính những dòng máy giá rẻ mới như Commodore 64, ZX Spectrum và dòng MSX mới là các yếu tố quan trọng góp phần phổ cập máy tính gia đình. Với giá chỉ bằng một phần nhỏ so với Apple II hay IBM PC và có thể cắm vào TV thông thường thay vì màn hình đắt tiền, qua đó vừa có thể dùng làm công cụ giáo dục vừa làm máy chơi game, những thiết bị này đã góp phần đưa cả một thế hệ hoàn toàn mới đến gần hơn với máy tính.
Trong khi đó, thị trường máy console đã trở thành một mớ hỗn độn mạnh ai nấy sống. Nhờ thành công của Atari 2600, nhiều công ty quyết định nhảy vào chiếc bánh này và tự sản xuất máy console, với hàng tá mẫu mã chen vai nhau trên kệ hàng.
Vô số công ty cũng nối gót Activision, trở thành nhà phát triển bên thứ ba và tự phát hành game. Tuy nhiên, hầu hết đều có chất lượng tệ hại hoặc là bản nhái rẻ tiền từ các tựa game nổi tiếng. Ngay cả Atari cũng có tiêu chuẩn chất lượng kém với những lần thất bại như bản port cẩu thả của Pac-Man và tựa game E.T. tai tiếng.
Dù vậy, lợi nhuận vẫn ở mức cao kỉ lục, khiến các công ty và nhà bán lẻ liên tục đặt cược vào doanh số ngày càng tăng cho mùa lễ năm 1982. Tuy nhiên, khách hàng đã sớm "bội thực" đến mức họ ngừng mua. Với lượng hàng tồn kho khổng lồ và không có cách nào thu hồi vốn đầu tư, thị trường Mỹ đã sụp đổ vào năm 1983.
Từ một ngành kinh doanh trị giá 3 tỉ đô la vào năm 1982, con số này chỉ còn vỏn vẹn 100 triệu đô la năm 1985. Với việc trò chơi điện tử đã "lên voi rồi lại xuống chó", ngành công nghiệp điện tử ở Mỹ coi như đã chết. Cuộc khủng hoảng cũng ảnh hưởng đến thị trường game thùng ở Mỹ vì nhiều công ty hướng đến cả hai thị trường này. Tuy vậy, máy tính vẫn sẵn lòng đáp ứng những người khát khao nhiều hơn nữa.
Không còn là những món đồ mới lạ được bán trong túi zip, game trên máy tính đã bắt đầu chuyên nghiệp hoá, với hàng trăm nhà phát triển game xuất hiện trên khắp thế giới. Các công ty nổ tiếng như EA, Interplay, Origin, Ubisoft, Infocom, Brøderbund, SSI, Microprose, Psygnosis, Virgin Interactive, Infogrames, Sierra On-line và Soft-World đều được thành lập trong khoảng thời gian này.
Trong khi đó tại Nhật Bản, một sự trùng hợp kì lạ đã xảy ra. Vào cùng ngày 15 tháng 7 năm 1983, hai công ty đã phát hành những chiếc máy console đầu tiên của họ: Nintendo Famicom và SEGA SG-1000. Đó là điềm báo cho những điều sắp tới.
Xu hướng:
Máy tương thích với IBM PC:
Các máy tính như Apple II và Commodore PET có cấu trúc đóng và độc quyền, nhưng IBM PC lại được sản xuất với các linh kiện phổ thông, chỉ có BIOS là được đăng ký bản quyền. Điều này cho phép các công ty như Compaq sản xuất những chiếc máy tính của riêng họ, rẻ hơn mà vẫn có thể chạy phần mềm của IBM. Đây chính là những máy tương thích với IBM PC nổi tiếng, hay còn gọi là PC nhái (clone). Chúng cực kỳ phổ biến và giúp IBM thống trị thị trường, nhưng nhiều năm sau, chính những phiên bản nhái này lại lật đổ IBM.
Khủng hoảng trò chơi điện tử năm 1983:
Trò chơi điện tử là một biểu tượng của cuộc cách mạng kĩ thuật số bắt đầu vào giữa những năm 70, với Atari là gương mặt đại diện tiêu biểu. Thành công vang dội của loại hình này đã dẫn đến một "cơn sốt vàng", khiến ngay cả những công ty như Johnson & Johnson cũng làm game để kiếm lời nhanh chóng. Khi bong bóng vỡ và thị trường sụp đổ, ngành công nghiệp console ở Bắc Mỹ cũng theo đó mà suy thoái. Trong khi đó, những nơi khác lại phát triển mạnh: game máy tính trên toàn thế giới bước vào thời kỳ hoàng kim, còn Nhật Bản bắt đầu thống trị thị trường console với Famicom/NES của Nintendo.
Thời kì hoàng kim của game thùng:
Space Invaders ra mắt vào năm 1978 đã đưa game thùng lên đến đỉnh cao của sự phổ biến. Các tựa game đình đám như Asteroids, Donkey Kong, Defender, Mr. Do! và Centipede đã kiếm được hàng triệu đô la.Riêng 1980'Pac-Man bán được hơn 400.000 máy trên toàn thế giới, trở thành một biểu tượng văn hóa đại chúng với hàng loạt sản phẩm ăn theo và thậm chí là cả một chương trình truyền hình. Nhưng thời kì này không kéo dài lâu. Game thùng sớm bị máy NES đè bẹp, và chỉ hồi sinh một cách ngắn ngủi vào cuối những năm 80/đầu những năm 90 nhờ các thể loại game beat 'em up và đối kháng.
Năm 1980
Mystery House ra mắt. Tựa game đầu tay của Roberta Williams và Sierra đã tái định nghĩa thể loại game phiêu lưu vốn chỉ sử dụng văn bản bằng cách bổ sung nội dung đồ họa
Game & Watch của Nintendo ra mắt. Một chiếc đồng hồ LCD với một trò chơi duy nhất, có nhiều mẫu khác nhau và là cảm hứng cho máy Game Boy sau này. Năm 1982, phiên bản Game and Watch của Donkey Kong cũng đã giới thiệu D-Pad (phím điều hướng) lần đầu tiên.
Năm 1981
IBM PC đầu tiên ra mắt. Một thành công vang dội, chiếc máy này đã lật đổ thế thượng tôn của Apple và mở đường cho các dòng máy tương thích IBM PC.
MS-DOS ra mắt. Được Microsoft phát triển cho IBM PC, hệ điều hành này cũng được bán riêng và sử dụng trên tất cả các máy tương thích IBM PC. MS-DOS vẫn phổ biến cho đến cuối những năm 90.
Năm 1982:
ZX Spectrum ra mắt. Là đối thủ của Commodore 64 đến từ Anh, chiếc máy này đã giúp phổ cập rộng rãi máy tính ở châu Âu và Nam Mỹ.
The Commodore 64 ra mắt. Được mệnh danh là "Ford Model T của máy tính gia đình", chiếc máy này cực kì phổ biến và thống trị thị trường máy tính giá rẻ trong nhiều năm.
Năm 1983:
Đĩa mềm 3½ inch bắt đầu được bán. Dung lượng ban đầu chỉ có 360kB, nhưng lên tới 1,44MB tính đến năm 1986. Chúng đã thay thế băng cassette cũng như đĩa mềm 5¼ inch, và duy trì được sự phổ biến cho đến đầu những năm 2000.
MSX là một nỗ lực nhằm tạo ra một tiêu chuẩn công nghiệp mới. Là thiết kế của Microsoft vànhiều công ty Nhật Bản, MSX rất phổ biến ở châu Á, châu Âu, Trung Đông và Nam Mỹ cho đến những năm 90.
Năm 1984:
Khởi điểm của dòng Amstrad CPC. Một loại máy tính "tất cả trong một" phổ biến, đi kèm với màn hình màu và đầu đọc băng, nhưng vẫn có giá tương đối rẻ.
Apple Macintosh phổ biến chuột máy tính, giao diện đồ họa và các cải tiến khác, nhưng lại khá đắt đỏ và không thể cạnh tranh với IBM PC, khiến Steve Jobs bị sa thải khỏi Apple.