Akalabeth: World of Doom
*Akalabeth có thể được tải xuống miễn phí trên GOG, và vào năm 2011, bản iOS đã được phát hành trên App Store.
Không hề nói quá khi gọi Richard Garriott là một trong những người quan trọng nhất từng để lại dấu ấn của mình lên ngành game. Bắt đầu từ một lập trình viên solo, những nỗ lực của ông đã nhanh chóng đưa ông lên vị trí một trong những nhân vật nổi tiếng và được công nhận nhất trong ngành.
Từ dòng game Ultima, việc thành lập Origin Systems, cho đến cả bản ngã khác của ông ("Lord British"), Garriott là người trực tiếp đứng sau nhiều biểu tượng đầu tiên của ngành game.
Tuy vậy, ai cũng phải bắt đầu từ đâu đó, và với Garriott, điểm khởi đầu đó chính là Dungeons & Dragons. Là một người chơi đầy đam mê, những cuộc phiêu lưu cùng bạn bè đã trở thành nguồn cảm hứng cho một sở thích khác của ông thời trung học: lập trình game trên máy tính. Bằng cách làm việc trên máy điện báo (teletype) thô sơ của trường, Garriott thời niên thiếu đã tạo ra một game đơn giản mà ông gọi là D&D. Sau nhiều lần được ông cập nhật và sửa đổi, D&D đã trở thành D&D #28.
Và đến năm 1979, game đã được thương mại hoá. Ông đã viết lại game cho máy Apple II, đổi tên thành Akalabeth: World of Doom và bán trong túi zip kèm theo bản hướng dẫn tự in và bìa do mẹ ông minh hoạ.
Bản phát hành đầu tiên này tình cờ đến được tay công ty California Pacific Computer Company và họ đã đề nghị phát hành game trên phạm vi rộng hơn. Sự thành công của dự án này đã đem lại lợi nhuận cần thiết cho nhà phát triển trẻ tuổi để đặt nền móng cho những di sản tiếp nối về sau.
Đáng buồn thay, mặc cho giá trị khơi nguồn đó, bản thân trò chơi lại không giữ được sức hút theo thời gian. Người chơi được Lord British giao nhiệm vụ chứng minh bản thân xứng đáng trở thành hiệp sĩ vương triều. Mặc dù đã có nhiều cuộc phiêu lưu khác với khởi điểm còn khiêm tốn hơn, Akalabeth vẫn không hề vượt khỏi cốt truyện gốc sơ sài này.
Cả game chỉ đơn giản là vào ngục tối, tiêu diệt một con quái vật cụ thể rồi báo cáo lại với Lord British để ông ta ra lệnh cho bạn đi tiêu diệt một con quái vật khác còn khó hơn. Lặp lại việc này một vài lần và bạn sẽ thắng.
Điều này không hẳn là khuyết điểm quyết định. Thực chất, không có tựa CRPG nào trước đó có mục tiêu nào khác ngoài việc thu thập kho báu, vì vậy đây đã có thể được coi là bước đột phá. Đáng tiếc thay, lối chơi của Akalabeth cũng còn quá sơ sài để tạo nên dấu ấn riêng.
Khi mới bắt đầu, game cho phép bạn chọn một "con số may mắn", đóng vai trò là seed cho thế giới ngẫu nhiên của game. Tuy nhiên, bất kể bạn chọn con số nào thì thế giới cũng đều buồn tẻ như nhau. Những thị trấn bạn ghé thăm không có NPC và bạn sẽ không chạm trán với bất kì quái vật nào bên ngoài hầm ngục.
Quá trình tạo và phát triển nhân vật gần như không tồn tại. Chỉ số của bạn được quay ngẫu nhiên và điểm khác biệt quan trọng duy nhất giữa Chiến binh và Pháp sư hầu như cũng chỉ là lựa chọn giữa việc có nhiều vũ khí hơn hay có khả năng sử dụng Bùa ma thuật dùng để lưu giữ một vài câu thần chú. Dù hệ thống chiến đấu có thể cần một chút chiến lược, nhưng bạn thường chỉ cần nhấn nút tấn công cho đến khi có người bị hạ gục. Akalabeth là thể loại CRPG được chắt lọc đến những yếu tố cơ bản nhất.
"Akalabeth vốn không mang mục đích thương mại. Tôi chỉ phát triển tựa game này cho bản thân và bạn bè thôi. Chính John Mayer, quản lý của cửa hàng Computerland nơi tôi từng làm việc vào mùa hè, đã khuyến khích tôi chi 200 đô la, một khoản tiền lớn (đối với học sinh năm cuối thời đó), để 'phát hành' game trên kệ trưng bày."
– Richard Garriot, cha đẻ của Akalabeth
Nhưng như vậy không có nghĩa là trò chơi không có điểm hấp dẫn hay thú vị nào. Trong những khoảnh khắc hay nhất, Akalabeth gần như mang dáng dấp của một tựa game roguelike đơn giản. Cái chết có thể đến bất thình lình, và niềm vui thực sự nằm ở nỗ lực sống sót của bạn trước khi ngỏm. Tuy nhiên, ngay cả trải nghiệm này cũng bị phá hỏng do hệ thống lương thực khắc nghiệt của game. Quan trọng hơn cả điểm sinh lực, lương thực mới là sự sống ở Akalabeth. Nhân vật của bạn ăn rất nhiều và không có cách nào khác để xoay xở khi cạn kiệt lương thực. Bạn sẽ chết đói ngay tức khắc khi chỉ số thức ăn tụt xuống 0. Nếu có thể dễ dàng lên kế hoạch trước thì đã không sao. Đáng tiếc thay, việc vị trí ngục tối và thị trấn được đặt ngẫu nhiên có thể khiến bạn khó xác định được số lương thực cần thiết để tới được điểm đến tiếp theo.
Mười lần thì có đến chín là bạn sẽ tử nạn vì điều đó. Nhưng tệ hơn thế, yếu tố này còn dập tắt niềm vui. Mỗi lần chơi thường không dài, nhưng vẫn rất khó chịu khi bạn chết đói trước khi đến được hầm ngục đầu tiên. Tôi quyết định bỏ cuộc và bắt đầu lại ngay khi nguồn lương thực của tôi gần cạn kiệt.
Tất cả những yếu tố trên không có nghĩa là Akalabeth không đáng để thử. Chỉ cần bạn tiếp cận tựa game này với một tâm thế phù hợp. Nếu bạn bắt đầu chơi Akalabeth với ý định tận hưởng niềm vui của CRPG cổ điển thì có lẽ bạn sẽ thất vọng. Có quá nhiều tựa game khác làm tốt hơn Akalabeth.
Akalabeth sẽ để lại ấn tượng tốt nhất nếu bạn coi tựa game này như một hiện vật trưng bày. Đây chính là Ultima ở giai đoạn sơ khai, nơi khai sinh của những yếu tố CRPG giờ đã thành truyền thống như bản đồ thế giới và tiến trình theo nhiệm vụ, đồng thời cũng là nơi Richard Garriott thử nghiệm với những ý tưởng sau này làm nên thành công cho cả dòng game đó. STS
Cái tên Akalabeth đến từ Akallabêth, một chương trong bộ The Silmarillion của J.R.R. Tolkien. Một chi tiết khác lấy cảm hứng từ Tolkien là kẻ thù cuối cùng mà bạn phải săn lùng luôn là Balrog.