Alpha Protocol: The Espionage RPG

Alpha Protocol đã sẵn sàng ra mắt vào năm 2009, nhưng nhà phát hành SEGA đã đẩy lùi lịch lại nhằm thu hút sự chú ý. Tuy vậy, kế hoạch đã phản tác dụng. AP ra mắt ngay sau Mass Effect 2 và Splinter Cell: Conviction, khiến doanh số bán chậm và bị so sánh khắt khe.
Tôi phải nói rõ ngay từ đầu. Đối với tôi, Alpha Protocol của Obsidian Entertainment là một trong những tựa game nhập vai hành động bị đánh giá thấp nhất mọi thời đại. Tất nhiên, game có nhiều lỗi nên không hẳn là ứng cử viên Game of the Year được, nhưng vẫn sở hữu nhiều yếu tố quan trọng và được triển khai vững chắc, đủ sức vượt qua nhiều đối thủ cùng thời.
Đúng như phụ đề, Alpha Protocol đưa bạn vào một thế giới gián điệp. Tại đây, bạn sẽ đối đầu với những tổ chức tuyệt mật, khủng bố, điệp viên phản bội, đủ loại thiết bị xịn xò như bước ra từ phim James Bond, và tất nhiên, một mật vụ phải cứu thế giới. Người hùng đó chính là Michael Thorton, điệp viên mới gia nhập Alpha Protocol, một tổ chức siêu bí mật của Hoa Kỳ.
Sau một đoạn giới thiệu ngắn, bạn sẽ bắt đầu sự nghiệp với phần hướng dẫn đơn giản, sau đó là nhiệm vụ đầu tiên: tới Ả Rập Xê Út để tìm và xử lí một tên khủng bố quốc tế. Tất nhiên, đây mới chỉ là khởi đầu, và bạn sẽ nhanh chóng nhận ra rằng mọi thứ không đơn giản như bạn nghĩ. Sau khi hoàn thành một vài nhiệm vụ, bạn sẽ trở thành mục tiêu truy lùng của một nửa chính phủ Hoa Kỳ, chưa kể tới đám mafia Nga và những kẻ thù từ Trung Quốc.

Nếu bạn thích những cuốn tiểu thuyết chính trị giật gân của Tom Clancy hay loạt phim truyền hình bom tấn 24, bạn sẽ thấy thế giới của Alpha Protocol rất thân thuộc, và những sự kiện trong game chắc chắn sẽ không làm bạn thất vọng.
Một câu chuyện hay dĩ nhiên phải đi kèm với dàn nhân vật thú vị, và Obsidian đã khá thành công về mặt này. Michael Thorton không phải là nhân vật định sẵn; chính người chơi sẽ quyết định xem anh ta sẽ là kiểu người nào. Công cụ quan trọng nhất để thể hiện yếu tố này chính là hệ thống hội thoại, thoạt nhìn cũng rất giống với vòng hội thoại trong các game nhập vai khác. Tuy nhiên, điểm khác biệt ở đây là thay vì lời nói, bạn sẽ phải chọn cách nói. Thông qua hệ thống này, Thorton có thể là một người dữ dội, chuyên nghiệp hoặc hào hoa – ba hình mẫu điệp viên Jack Bauer, Jason Bourne và James Bond – cùng với một vài lựa chọn khác tuỳ vào hoàn cảnh. Thời gian lựa chọn có giới hạn, khiến hội thoại diễn ra mượt mà và tự nhiên.
Từng quyết định, câu trả lời, thông tin đã thu thập được đều có hệ quả (cả lớn lẫn nhỏ) mà không mấy game có thể sánh bằng, yêu cầu nhiều lần chơi lại để có thể khám phá tường tận. Bạn còn có thể chọn cách tiếp cận nhiệm vụ, ví dụ như đột nhập vào căn cứ không quân ngay từ đầu, hoặc truy đuổi tay buôn vũ khí địa phương để thu thập thông tin trước.

"Cốt truyện chính là lối chơi – những đồng minh/kẻ thù mà bạn tạo ra trong game đều có ảnh hưởng đến nhiệm vụ, mức độ tôn trọng, lựa chọn về cuối, tính phản ứng và cả ưu điểm đặc biệt dành cho nhân vật của bạn. Tương tác với nhân vật trong game vừa là hệ thống game vừa chính là lối chơi. Đó là mục tiêu của chúng tôi. Chúng tôi không muốn cốt truyện và hội thoại bị tách rời khỏi nhiệm vụ hay lối chơi."
– Chris Avellone, Trưởng nhóm thiết kế Alpha Protocol
Game có nhiều NPC đáng nhớ, nhưng vì cốt truyện dựa trên thực tế, họ không quá kì lạ như trong các game kiểu Planescape: Torment. Tôi phải nhắc đến Steven Heck, một trong những nhân vật đáng nhớ nhất trong thế giới game. Mỗi giây phút ở cạnh gã đặc vụ điên loạn này đều cực kì hài hước. Đừng ngạc nhiên nếu anh ta trói con tin, đổ xăng lên họ rồi châm lửa.

Tuy vậy, không phải mọi thứ đều tốt đẹp, do các vấn đề trong cơ chế game. Về cơ bản, Alpha Protocol là game bắn súng góc nhìn thứ ba, pha trộn với ảnh hưởng từ Deus Ex và những cơ chế ẩn nấp khá hỗn loạn. Bạn có thể rình mò, tránh camera và hạ gục lính canh lơ đãng, hoặc chỉ cần lôi súng ra và bắn hạ tất cả. Là một game nhập vai, Alpha Protocol cũng có một hệ thống phát triển nhân vật khá ổn (nhưng nông), cho phép người chơi nâng cấp kĩ năng của Thorton (vũ khí, võ thuật, kĩ thuật, v.v) và mở khoá cả những ưu điểm nội tại độc đáo dựa trên lựa chọn, hành động và phong cách chơi.
Vấn đề là một số kĩ năng thì hoàn toàn vô dụng, trong khi số khác lại quá mạnh. Ví dụ: khi kết hợp kĩ năng Stealth khiến người chơi tàng hình trong thời gian ngắn với kĩ năng Chain Shot, bạn có thể dễ dàng kết liễu mọi kẻ địch, kể cả trùm.

Đáng tiếc, Alpha Protocol cũng có một số hạn chế kĩ thuật. Phần điều khiển rõ ràng được thiết kế dành cho tay cầm, khiến việc xoay camera bằng chuột khá khó chịu. Không chỉ vậy, game có một số vấn đề về AI và tải texture, còn nhiều lỗi nhỏ và nhìn chung vẫn thiếu hoàn thiện.
Mini-game là điểm gây tranh cãi, khi ý kiến về thiết kế của chúng chia làm hai phe. Cá nhân tôi cảm thấy những mini-game này thuộc loại xuất sắc nhất, đòi hỏi người chơi phải thực sự tập trung và phối hợp tay-mắt, thay vì những QTE hay câu đố vặt vãnh. Khi hack, bạn phải tìm những dòng code trùng nhau trong một ma trận đang chạy. Để vô hiệu hoá mạch điện, bạn phải giải một mê cung trực quan. Còn để cậy khoá, bạn phải tự tay di chuyển từng chốt. Đúng là điều khiển giật cục bằng chuột khiến những phần chơi này trở nên khá khó khăn, nhưng một khi đã quen với cơ chế rồi thì lại khá dễ xoay sở. Và nếu bí, bạn có thể sử dụng lựu đạn EMP để vượt qua.
Với tất cả những điều đó, game này dành cho ai? Nếu bạn coi trọng những câu chuyện hay, muốn trải nghiệm hậu quả từ lựa chọn của mình và đam mê thuyết âm mưu, hãy thử Alpha Protocol. Đằng sau những vấn đề kĩ thuật, bạn có thể sẽ tìm thấy một viên kim cương thô đấy. JC

Trong một cuộc phỏng vấn năm 2013, Chris Avellone tiết lộ rằng phần tiếp theo sẽ mang phong cách tưng tửng hơn giống như Kill Bill và Saints Row, đồng thời có yếu tố nhiều người chơi bất đối xứng lấy cảm hứng từ Dark Souls. Tuy nhiên, do doanh số thấp, SEGA không hứng thú phát triển phần tiếp theo.