Diablo
Lịch sử của Diablo được ghi lại trong cuốn sách Stay Awhile and Listen của tác giả David L. Craddock, xuất bản vào năm 2013.
“Ahh, fresh meat.” Câu nói giờ đã trở nên bất hủ của The Butcher (Đồ Tể), gã phản diện thực sự đầu tiên trong Diablo, như một lời tiên tri báo trước những gì sắp xảy ra. Đúng vậy, Diablo và những phần hậu bản giống như một chiếc máy xay thịt của đồ tể. Một trải nghiệm ám ảnh mà trong đó, người chơi phải đương đầu với những đợt công kích không ngừng nghỉ của những sinh vật ma quái. Hành trình của bạn sẽ kết thúc sau khi đối đầu với chính hiện thân của cái ác tối thượng: Diablo.
Trong Diablo, hành trình của người chơi sẽ bắt đầu với việc chọn phân lớp và tên của nhân vật. Mỗi phân lớp đều có những thuộc tính định trước và một kĩ năng đặc biệt. Chuyên môn của Warrior (Chiến binh) là vũ khí cận chiến và sửa chữa. Bắn cung và vô hiệu hoá bẫy là sở trường của Rogue (Hiệp khách). Cuối cùng là Sorcerer (Pháp sư), chuyên thi triển những câu thần chú uy lực và tích năng lượng cho trượng phép.
Những kĩ năng cấp cao hơn về sau không phụ thuộc vào sự lựa chọn phân lớp ban đầu. Nhân vật nào cũng có thể học các kĩ năng và phép thuật mới bằng cách tìm kiếm hoặc mua các cổ thư huyền bí, miễn là có chỉ số thuộc tính phù hợp. Mỗi phân lớp đều có tốc độ tấn công, niệm phép và đỡ đòn riêng. Phải đến khi Diablo II ra đời thì dòng game này mới có chiều sâu trong việc tuỳ chỉnh nhân vật.
Diablo cực kì xuất sắc ở khía cạnh xây dựng thế giới. Tristram là một thị trấn nhỏ mang phong cách gothic, và họ xây nhà thờ ngay trên một mê cung bí ẩn! Mỗi lần chơi mới sẽ mở ra một hầm ngục được tạo ngẫu nhiên để bắt đầu cuộc phiêu lưu.
Nhưng trải nghiệm đầu tiên của bạn không phải là giết quái hay nhặt vật phẩm, mà là âm thanh êm dịu của một trong những bản nhạc hay nhất lịch sử trò chơi điện tử. Giọng lồng tiếng đầy cảm xúc và hội thoại tinh tế sẽ dẫn bạn vào thế giới của Diablo. Ngoài những chức năng về lối chơi, mỗi nhân vật ở Tristram đều đóng góp một phần trong câu truyện qua những đoạn thoại được lồng tiếng chất lượng.
Dàn nhân vật âm nhạc cùng phong cách nghệ thuật gothic của thị trấn đã tạo nên một bầu không khí khiến người chơi luôn muốn tìm hiểu thêm. Càng đi sâu vào hầm ngục, bạn sẽ tìm thấy những cuốn sách ghi chép lại sự kiện trong quá khứ như việc hoàng tử bị quỷ ám, sự điên loạn sau đó của nhà vua hay thông tin chi tiết về các nhiệm vụ đặc biệt. Bản thân cốt truyện không thực sự xứng tầm với phần xây dựng thế giới ấn tượng vì nhiệm vụ của bạn chỉ tập trung vào việc trừ khử cái ác trong thị trấn và đánh bại Diablo.
Lối chơi chính của Diablo dựa trên nền tảng hấp dẫn của việc tiêu diệt quái vật, thăng cấp, thu thập vật phẩm và lặp đi lặp lại quá trình đó. Vòng lặp lối chơi này phổ biến đến mức đã khai sinh ra cả một tiểu thể loại riêng biệt, thường được gọi là "game nhái Diablo".
Giết quái thì dễ thôi. Chuột trái để tấn công, chuột phải để dùng phép và nhấn các phím số để dùng thuốc trong thanh phím tắt. Quái vật trong game có nhiều hình thái đa dạng (đôi khi chỉ là đổi màu) và thi thoảng bạn sẽ đụng độ những con quỷ đặc biệt sở hữu kĩ năng và khả năng kháng đòn riêng biệt. Kinh nghiệm thu được sau khi tiêu diệt quái vật sẽ dần giúp bạn thăng cấp, mỗi lần cho 5 điểm thuộc tính để phân bổ vào Strength (Sức mạnh), Dexterity (Khéo léo), Vitality (Sinh lực) hoặc Magic (Ma thuật). Mỗi điểm thuộc tính đều tác động đến các chỉ số phái sinh như sát thương, tỉ lệ đánh trúng, lượng máu và mana.
"Ban đầu, Diablo là một trò chơi theo lượt, chủ yếu được mô phỏng theo tựa game rogue-like có tên Angband. [...] Không lâu sau khi dự án khởi chạy, ý tưởng chuyển Diablo sang dạng trò chơi thời gian thực bắt đầu lan truyền trong văn phòng.
Tôi có phản đối một thời gian, nhưng rồi quyết định thử xem sao, và đến giờ tôi vẫn nhớ rõ việc này như vừa mới hôm qua.
Tôi đã dành cả ngày để chuyển đoạn mã sang chế độ thời gian thực và ngay trong lần bấm chuột đầu tiên, chiến binh đi tới đập tan bộ xương một cách mượt mà đã mắt."
– David Brevik, trưởng nhóm lập trình của Diablo
Yếu tố tạo nên điểm hấp dẫn của vòng lặp này chính là hệ thống vật phẩm. Mỗi vật phẩm bạn nhặt được đều được tạo ngẫu nhiên dựa trên một tập hợp phẩm chất định sẵn. Vật phẩm thường không có đặc tính mà chỉ có chỉ số sát thương hoặc giáp. Vật phẩm ma thuật kết hợp các thuộc tính tiền tố và hậu tố, mang lại nhiều điểm thưởng cho nhân vật của bạn. Thuộc tính có thể bao gồm tốc độ tấn công nhanh hơn, tăng thêm chỉ số cho nhân vật hoặc thậm chí là những lời nguyền. Còn vật phẩm Unique (Đặc biệt) thì cực kì hiếm và mạnh mẽ. Diablo thu hút người chơi bằng cách hứa hẹn không ngừng về món vật phẩm xịn xò hơn chỉ cách đó vài bước chân, có thể là trong một chiếc rương hoặc từ quái vật tiếp theo, thôi thúc bạn chiến đấu không ngừng đến tận tờ mờ sáng.
Blizzard cho ra mắt dịch vụ Battle.net cùng lúc với Diablo, giúp người chơi có thể trải nghiệm chế độ cạnh tranh hoặc phối hợp trực tuyến. Nhược điểm lớn nhất là tình trạng gian lận tràn lan vì Blizzard không kiểm soát chặt chẽ các phần mềm hack và lỗi khai thác. Tình trạng này đã khiến một số người bỏ qua chế độ chơi trực tuyến, vậy nên công ty đã siết chặt hơn các biện pháp chống gian lận trong những tựa game sau này.
Năm 1997, Diablo có thêm bản mở rộng mang tên Hellfire, bổ sung những tính năng tiện lợi như di chuyển nhanh hơn trong thị trấn. Điều kì lạ là Hellfire không phải do đội ngũ hay thậm chí là công ty cũ phát triển nên chất lượng thiếu sự đồng bộ so với bản gốc. Tuy nhiên, nội dung bổ sung như phân lớp nhân vật Monk (Tu sĩ) mới, hệ thống nâng cấp vật phẩm và nhiệm vụ mới khiến Hellfire vẫn rất đáng chơi đối với các tín đồ lâu năm của Diablo. Một số tính năng sau này còn xuất hiện cả trong Diablo II.
Hiếm có tựa RPG nào đạt được thành công nhờ phong cách tối giản như Diablo. Thế giới game hấp dẫn đến mức không thể bỏ qua, còn hệ thống chiến lợi phẩm mang tính đột phá mang đến giá trị chơi lại gần như vô tận. Luôn luôn có vật phẩm mới để tìm, quái vật mới cần tiêu diệt và mê cung gothic mới chờ đợi bạn khám phá. SD
Mod:
DevilutionX: Bản port của Diablo, cho phép chơi trên các hệ thống hiện đại hơn cùng với các bản sửa lỗi và những cải tiến tuỳ chọn.
Belzebub: Diablo HD, bổ sung tính năng hỗ trợ màn hình rộng và thay đổi lối chơi đáng kể, như cân bằng lại các lớp nhân vật và bổ sung một số tính năng từ Diablo II.
The Hell: Tự nhận là bản mod khó nhất của Diablo, bổ sung thêm các lớp nhân vật mới, vật phẩm mới và hơn 500 quái vật có tên riêng.
Bản mở rộng Hellfire đã thêm phân lớp nhân vật Monk, tuy nhiên trên đĩa còn có hai lớp nhân vật chưa được hoàn thiện: Barbarian (Dã nhân) và Bard (Thi sĩ). Người chơi có thể sử dụng cả hai phân lớp bằng cách chỉnh sửa tệp trong game.