Diablo II

Blizzard vẫn tiếp tục hỗ trợ Diablo II, và vào năm 2016 họ đã phát hành bản vá để game hoạt động tốt hơn trên các máy tính hiện đại.
Ra mắt tháng 6 năm 2000, Diablo II là phần hậu bản rất được mong đợi của tựa game RPG hành động Diablo đình đám trên máy tính. Và sự mong đợi của người chơi đã được đền đáp xứng đáng: Diablo II đã mang lại với một trải nghiệm rộng hơn rất nhiều so với bản gốc, bao gồm năm phân lớp nhân vật mới (bảy nếu tính cả bản mở rộng Lord of Destruction ra mắt năm 2001) cùng hàng loạt tính năng sau này trở thành biểu tượng của thể loại RPG hành động, như hệ thống Cây kĩ năng và cách phân loại độ hiếm vật phẩm theo màu sắc (trắng cho đồ thường, xanh lam cho đồ phép, vàng cho đồ hiếm, v.v.).
Diablo II đã đạt được thành công vang dội, bán ra hơn 10 triệu bản trong suốt những năm đầu thập niên 2000. Đây là game tiên phong cho chế độ chơi trực tuyến, tận dụng nền tảng Battle.net nổi tiếng của Blizzard Entertainment. Trò chơi cũng đã giới thiệu cho cả một thế hệ thể loại roguelike vốn kén người chơi cùng cơ chế tạo màn chơi ngẫu nhiên, ý tưởng mà sau đó đã trở nên cực kì phổ biến trong nhiều game ngày nay.
Cũng như nhiều tựa game mang tính biểu tượng khác ra đời vào thập niên 90, dòng game Diablo là sự kết hợp giữa nhiều thể loại – chủ yếu là roguelike và các tựa RPG hành động đời đầu như Ultima VIII: Pagan.

Vào đầu những năm 1980, tựa game kinh điển Rogue đã tái định nghĩa thể loại RPG một cách triệt để. Thay vì cố gắng tái hiện thế giới có vô vàn khả năng của các tựa RPG cờ bàn như Dungeons & Dragons, Rogue chọn cách rút gọn mọi thứ về những ý tưởng cốt lõi nhất. Cốt truyện, thị trấn và các NPC đều bị lược bỏ hoặc giản lược đáng kể để người chơi có thể ngay lập tức khám phá hầm ngục được tạo ngẫu nhiên. Từ mô hình này đã hình thành nên cả một tiểu thể loại mà trong đó, người chơi được phiêu lưu trong những mê cung bất tận, thường xuyên đối diện với cái chết đột ngột và đôi khi còn tìm được một món báu vật tuyệt vời.
Vào giữa thập niên 1990, các nhà sáng tạo game Diablo: David Brevik, Max Schaefer và Erik Schaefer đã bắt tay vào việc phát triển một game roguelike, nhưng thiết kế "ăn theo" này đã bị điều chỉnh gần như ngay lập tức. Nhà phát hành Blizzard yêu cầu game phải diễn ra theo thời gian thực, và điều này vô tình tạo nên lối chiến đấu không ngừng đặc trưng của Diablo. Họ còn thêm nhiều yếu tố mới lạ vào phần lõi roguelike, chẳng hạn như phân lớp nhân vật và chế độ chơi nhiều người. Tất cả những điều chỉnh này đã tạo nên một tựa game kì lạ mà cuốn hút, vừa roguelike, vừa chặt chém lại cực kì gây nghiện.
Diablo II là phiên bản mở rộng và hoàn thiện hơn của bản gốc với việc mọi ý tưởng cốt lõi đều được giữ nguyên, nhưng giao diện và vòng lặp trong lối chơi đã được hợp lí hoá. Gần như mọi thứ trong game đều được mở rộng đáng kể. Thay vì bốn hầm ngục với 16 tầng như trước, Diablo mang đến hàng chục hầm ngục rộng lớn trải dài qua năm "hồi" (act) chính, và thay vì chỉ vài chục vật phẩm đặc biệt, danh sách vật phẩm có thể rơi ra giờ đây lên đến hàng trăm món. Lối chơi hành động dồn dập của phần đầu vẫn được tiếp nối với việc người chơi điều khiển nhân vật chặt chém vượt qua hàng nghìn quái vật cùng năm tên trùm độc đáo và cực kì khó xơi. Tương tự, chế độ nhiều người chơi vẫn được duy trì và số lượng thành viên trong tổ đội được nâng từ bốn lên tám người. Phải nói rằng, chế độ nhiều người chơi mới chính là nơi mà "phép màu" thực sự của trò chơi được thể hiện rõ nét nhất.

"Lối chơi của chúng tôi có thể được miêu tả một cách đơn giản là 'giết/thưởng'. Người chơi liên tục tiêu diệt quái vật và được thưởng kho báu cùng điểm kinh nghiệm. Nhưng phần thưởng không chỉ có vậy đâu. Chúng tôi đưa ra một chuỗi các nhiệm vụ và thành tựu liền mạch nhằm khuyến khích mọi người tiếp tục chơi. Lúc nào cũng có một nhiệm vụ gần xong, một điểm dịch chuyển sắp chạm tới, sắp đủ điểm kinh nghiệm để lên cấp hay một hầm ngục sắp được quét sạch."
– Erich Schaefer, Trưởng nhóm dự án và thiết kế của Diablo II
Diablo II đã mở đầu một làn sóng thiết kế mới cho các tựa RPG. Trong game, người chơi sẽ trải qua năm hồi và ba độ khó khác nhau và đối với những người chơi thông thường, chơi "vui là chính" thì chừng này nội dung đã là quá dư dả. Nhưng đối với những fan ruột thì trò chơi chỉ thật sự bắt đầu sau khi đã đánh bại trùm cuối ở độ khó cao nhất.
Với việc các vật phẩm trong game được tạo ngẫu nhiên, đồng thời có đến hàng trăm món trang bị hiếm và đặc biệt, trò chơi có thể kéo dài vô tận. Cho tới ngày nay, những fan hâm mộ của Diablo II vẫn dành ra hàng trăm, thậm chí là hàng nghìn giờ để cùng bạn bè săn trùm và càn quét các màn chơi cuối game. Họ tìm kiếm những vật phẩm hiếm và quý nhất, hoặc đi lùng những "cổ ngữ" (rune) thậm chí còn hiếm hơn. Những cổ ngữ này có thể được ghép thành trang bị cực mạnh (cũng như trao rất nhiều kĩ năng mới lạ), từ đó thay đổi hoàn toàn trải nghiệm của người chơi. Nếu nhân vật Sorceresss nhặt được vài món đồ cao cấp của Barbarian, thì người chơi có thể đem trao đổi, hoặc thậm chí đổi luôn sang chơi lớp nhân vật này, mở ra một góc nhìn hoàn toàn mới.

Trong phương diện này, Diablo II đã định hình nên cách phát triển nhân vật dài hơi cho phần cuối game mà sau đó trở thành tiêu chuẩn trong World of Warcraft và nhiều game MMORPG khác. Một người chơi kì cựu sẽ dành thời gian chơi những nội dung cấp tối đa nhiều hơn hẳn so với quá trình đạt đến cấp đó, và chỉ có một nhóm rất ít mới chạm được đến cấp tối đa của nhân vật. Phần cuối game của Diablo II mang nét giống những game roguelike siêu khó mà đội ngũ phát triển yêu thích, nhất là Angband và Moria. Tuy vậy, trò chơi vẫn tạo điều kiện để người chơi bình thường có thể tận hưởng phần nào nội dung cuối game mà không cần phải dành hàng tuần để cày cuốc.
Có lẽ, lời nhận xét công tâm nhất mà một nhà đánh giá có thể dành cho Diablo II chỉ là nhắc lại chính điều mà lịch sử đã khẳng định về trò chơi này. Trò chơi đã giới thiệu cho cả một thế hệ người chơi làm quen với thể loại RPG chặt chém và roguelike. Nếu xét theo doanh số bán ra và sự yêu thích kéo dài theo thời gian, thì có thể thấy rằng trò chơi này hội tụ đầy đủ các yếu tố hấp dẫn mọi loại người chơi. Hiếm có trò chơi nào làm được điều đó với một thể loại, huống hồ là hai cùng lúc. PNH
Diablo II: Resurrected là bản remaster phát hành năm 2021 của Diablo II bổ sung nội dung đồ họa hiện đại cũng như một số tính năng thuận tiện như tự động nhặt vật phẩm và rương chứa đồ lớn hơn.
Mod:
Back to Hellfire: Mục tiêu tái hiện lại trải nghiệm của Diablo gốc, thay đổi các lớp nhân vật, kĩ năng, âm nhạc, v.v.
Le Royaume des Ombres: Một bản mod lớn, thay đổi game hoàn toàn, cung cấp một thế giới mới để khám phá, cùng với kĩ năng, nhiệm vụ, quái vật, công thức chế tạo và hơn 2.000 vật phẩm mới.
Hell Unleashed: Cải tiến game, tăng kích thước của các hầm ngục, thêm kẻ thù mới khó nhằn hơn và tăng độ phức tạp cho các trận đấu trùm.
Median XL: Một trong những bản mod Diablo II phổ biến nhất, thay đổi hoàn toàn các kĩ năng, thêm nhiều quái vật mới với AI được sửa lại và vật phẩm độc đáo mới, cộng thêm các "nhiệm vụ siêu khó" và thử thách cho những người chơi kì cựu.