Mass Effect

Mass Effect đã trở thành thương hiệu bom tấn với bảy cuốn tiểu thuyết, mười loạt truyện tranh, board game, mô hình nhân vật, tàu lượn tại công viên giải trí và thậm chí cả một bộ phim hoạt hình. Một bộ phim live-action được công bố vào năm 2010, nhưng sau đó đã bị huỷ. 

Trong những thập kỉ qua, chúng ta đã có nhiều tựa game nhập vai phổ biến chinh phục hàng triệu fan hâm mộ và để lại dấu ấn lên toàn bộ ngành công nghiệp game. Mass Effect chắc chắn là một trong những tác phẩm có ảnh hưởng lớn nhất. Một bộ ba vĩ đại kéo dài sáu năm từ 2007 đến 2012 nhưng vẫn gói gọn trong cùng một hệ máy console, sử dụng chung một engine. Không rõ liệu chúng ta có còn thấy một dự án tham vọng như thế này thành công nữa hay không.

Mass Effect có thể coi là đích đến sau cùng của những yếu tố được khởi xướng từ Star Wars: Knights of the Old Republic, từ quy mô, cốt truyện cho đến lựa chọn của một game nhập vai trên máy tính, nhưng ở dạng dễ tiếp cận và dễ chơi với tay cầm. BioWare đã từng thử nghiệm hệ thống chiến đấu võ thuật thời gian thực trong Jade Empire, nhưng những tựa game như Resident Evil 4 (2005) và Gears of War (2006) đã chứng minh rằng game bắn súng góc nhìn thứ ba là lựa chọn hoàn hảo cho hệ console.

Tuy nhiên, Mass Effect không chỉ đơn thuần là "KotOR có súng", mà còn lấy cảm hứng mạnh mẽ từ Star Trek và Babylon 5 cũng như những game nhập vai không gian kinh điển như StarFlight và Star Control.

Bạn không phải là một chàng nông dân trẻ ham phiêu lưu, cũng không phải là một tay lính đánh thuê đơn độc chuyên gây rối, bạn là Commander Shepard, chiến binh của Human Alliance. Bạn có nhiệm vụ, có sĩ quan chỉ huy, có cả tàu vũ trụ và phải chịu trách nhiệm trước Citadel Council, một uỷ ban gồm các chủng tộc ngoài hành tinh tiên tiến cai trị thiên hà văn minh.

Bạn bắt đầu bằng cách định nghĩa Commander Shepard là ai, lựa chọn giới tính, xuất thân và một trong sáu lớp nhân vật, bao gồm từ Soldier (chuyên gia chiến đấu bằng súng đạn), đến Engineer (tập trung vào công nghệ như khiên, hack), cho đến Adept (sử dụng khả năng biotic mạnh mẽ như siêu năng ngoại cảm) và ba lớp nhân vật còn lại là sự kết hợp của những phân lớp trên.

Khi tạo xong nhân vật, game thực sự bắt đầu và bạn sẽ ngay lập tức nhận ra cách BioWare đã làm mọi thứ để trải nghiệm trở nên đậm chất "điện ảnh", từ góc máy trong đoạn hội thoại đến bộ lọc hạt phim phủ lên toàn bộ hình ảnh. Một tính năng mới khác là Dialogue Wheel (tạm dịch: Vòng hội thoại). Các nhà phát triển luôn gặp khó khăn khi hiển thị những dòng hội thoại dài của game RPG PC trên màn hình TV: giải pháp ở đây là chỉ hiển thị dòng hội thoại rút gọn, để người chơi đọc và lựa chọn nhanh, sau đó nghe Shepard nói ra nguyên văn lựa chọn của mình.

ME1 tuân theo công thức truyền thống của BioWare, bắt đầu với một nhiệm vụ giới thiệu rồi mở ra thành bốn địa điểm mà người chơi phải ghé thăm theo thứ tự bất kì để đến hồi kết. Điểm khác biệt là ngay khi game mở rộng ra, bạn cũng được điều khiển tàu vũ trụ của riêng mình đồng thời có thể bay đến nhiều hành tinh và hệ sao khác nhau để thực hiện các nhiệm vụ phụ, một chi tiết hoàn toàn phù hợp với ý tưởng cốt lõi của game.

Khi du hành đến các hành tinh khác nhau, bạn sẽ dần gặp gỡ và chiêu mộ đồng đội. ME1 có sáu đồng đội và họ là những nhân vật xuất sắc nhất mà BioWare từng tạo ra kể từ Baldur's Gate II. Dù phải đến ME2 họ mới thực sự được phát triển đầy đủ, dàn nhân vật này vẫn cực kì lôi cuốn và đáng nhớ.

Khi game tiến triển, bạn sẽ có cơ hội đưa ra nhiều sự lựa chọn, thường sẽ mang lại điểm Paragon hoặc Renegade, hệ thống đạo đức cơ bản được thừa hưởng từ KotOR. Hầu hết các lựa chọn này khá hời hợt, chỉ thay đổi phần thưởng nhiệm vụ hoặc thêm một vài dòng hội thoại, nhưng vẫn tạo ra được ảo tượng khá thuyết phục nhờ vào một số quyết định thực sự có ý nghĩa được cài cắm khéo léo.

"Tôi có thể nói rằng lí do ME1 chân thực đến vậy là do chúng tôi được đặc cách dành gần một năm để suy nghĩ và phát triển vũ trụ (hành tinh, công nghệ, chủng loài, chi tiết chính trị và lịch sử) trước khi phải bắt đầu viết kịch bản thực của game. Điều đó giúp chúng tôi thực sự tạo ra một thế giới có chiều sâu hơn."

– Drew Karpyshyn, Trưởng nhóm biên kịch Mass Effect

Tất cả những điều này góp phần tạo nên một lời mời gọi phiêu lưu đầy cuốn hút của Mass Effect. Bạn chọn một điểm đến mới trên bản đồ sao, du hành đến đó bằng tàu cá nhân và đi khám phá cùng hai đồng đội, gặp gỡ những chủng loài, địa điểm và bí ẩn mới, đồng thời phải đưa ra những sự lựa chọn nhằm định hình câu chuyện của riêng bạn và đến gần hơn với mục tiêu cuối cùng.

Chính ở đây, tinh thần của những tựa game như StarFlight và Star Control được tái hiện rõ rệt nhất. Bạn có thể khảo sát các hành tinh và tiểu hành tinh để tìm khoáng sản và cổ vật quý giá, cũng như hạ cánh xuống một số nơi bằng xe đa địa hình Mako để thực hiện các nhiệm vụ phụ từ tiêu diệt hải tặc không gian, băng đảng và người ngoài hành tinh cho đến đàm phán với phiến quân hoặc chỉ đơn giản là săn lùng thêm cổ vật và khoáng sản.

Bạn không thể di chuyển tự do trong không gian mà chỉ có thể nhảy từ hành tinh này sang hành tinh khác, và đáng tiếc là không có phần chiến đấu ngoài không gian. Hầu hết các nhiệm vụ phụ này cũng theo khuôn mẫu, diễn ra ở những địa điểm giống nhau và thường chỉ xoay quanh những cuộc giao tranh ngắn. Tuy vậy, game vẫn có sự đầu tư đáng kể để thêm sức nặng cho những nhiệm vụ này, cung cấp thông tin khi bạn nghe lỏm các cuộc trò chuyện, theo dõi bản tin, hack vào cổng thông tin hoặc nhận tin liên lạc trực tiếp từ đô đốc hạm đội.

Thực tế, đây chính là điểm nổi bật của Mass Effect 1 so với những phần sau: cảm giác về quy mô rộng lớn. Shepard chưa phải là "Jesus giữa các vì sao" như ở những phần sau, mà chỉ là thủ lĩnh của một nhóm người lập dị, hoạt động ngay trong hệ thống để giải quyết mối đe doạ mà chính hệ thống đó không thể đương đầu.

Mặc dù ME2 và ME3 cải thiện lối chơi rõ rệt với hệ thống chiến đấu hấp dẫn hơn, đồ hoạ đẹp hơn và trải nghiệm tổng thể trau chuốt hơn nhiều, nhưng trong quá trình đó dòng game này cũng đánh mất một điều quan trọng. Bối cảnh của những phần này bị thu hẹp, khiến mọi thứ chỉ còn xoay quanh Shepard, Reaper cùng Cerberus. Và chỉ có vậy thôi. Điều này nghiêm trọng đến mức Mass Effect: Andromeda (2017) buộc phải "đập đi xây lại" bằng cách chuyển sang một thiên hà hoàn toàn mới.

Dù đôi khi vẫn chiều lòng người chơi và tuân theo khuôn mẫu anh hùng cứu thế, đặc biệt là trong đoạn kết kịch tính quá mức, nhưng nhìn chung Mass Effect 1 vẫn thành công trong việc xây dựng một vũ trụ rộng lớn đến choáng ngợp. Một thế giới mà nhân loại chỉ là một chủng tộc non trẻ, thứ cấp và mới chập chững bước vào kỉ nguyên du hành vũ trụ.

Về mặt bối cảnh, Mass Effect 1 chính là đỉnh cao của dòng game này, giới thiệu một thiên hà đầy ắp tiềm năng, bí ẩn và những sinh vật thú vị, tất cả đều đang chờ đợi những con người đủ dũng cảm để vươn tới những vì sao. FE

Mod:

MEUITM: The Mass Effect Updated/Improved Textures Mod cải thiện đáng kể hình ảnh của game, bổ sung thêm texture độ phân giải cao và shader mới.

A Lot of Textures (ALOT): Gói texture bổ sung cho MEUITM. Cũng có cho cả ME2 và ME3.

*Vào năm 2021, BioWare phát hành Mass Effect Legendary Edition, bản remaster của cả ba phần cho PC, PS4 và Xbox One với đồ họa cải tiến cùng một vài tính năng tiện lợi.