NetHack

NetHack là một trò chơi miễn phí và mã nguồn mở. Tải xuống phiên bản mới nhất tại www.nethack.org

NetHack là một trong những trò chơi roguelike "tên tuổi" nhất. Giống như Rogue, NetHack đưa người chơi xuống một hầm ngục khổng lồ được tạo ngẫu nhiên, càng xuống sâu thì độ khó càng tăng. Cũng giống như Rogue, mục tiêu của người chơi là tìm và tẩu thoát cùng với thánh vật "Amulet of Yendor". Nhưng như người ta vẫn nói, nghệ thuật là ở trong chi tiết.

NetHack sở hữu độ phức tạp khủng khiếp – thế giới vận hành theo logic đáng kinh ngạc: người chơi có thể nhúng một bình thuốc vào đài phun nước để pha loãng, rồi đặt lên bàn thờ cùng thiên tính và cầu nguyện để biến thuốc thành nước thánh. Sau đó, bạn có thể nhúng vật phẩm khác vào để ban phước, hoặc nhúng cả một đống bình nước vào cùng lúc để tạo hàng loạt lọ nước thánh trong một lượt. Hoặc bạn có thể ném bình thuốc vào quái vật để gây sát thương bằng hơi độc, trộn với bình thuốc khác, hoặc dùng để nhúng vật phẩm khác. Nghe đồn người chơi còn có thể uống luôn nước thánh. Đó mới chỉ là cái nhìn tổng quan về một tính năng.

Nếu chỉ mô tả mỗi khía cạnh của NetHack bằng một câu mơ hồ, ta cũng phải tốn nguyên một cuốn sách. Bất chấp chiều sâu choáng ngợp và danh tiếng là "ác mộng" với người mới, NetHack gần như lúc nào cũng có thể chiến thắng được.

Con đường để "thăng thiên" (chiến thắng) nếu tự mày mò có thể mất nhiều năm, nhưng nếu có hướng dẫn và tiết lộ nội dung chi tiết, người chơi có thể vượt qua chỉ trong vài tuần. Đòi hỏi rất nhiều từ người chơi, nhưng NetHack được cân bằng cẩn thận, khuyến khích thử nghiệm và thậm chí còn có hệ thống gợi ý nội bộ dưới dạng bánh may mắn và lời tiên tri của Oracle.

Cộng đồng người chơi cũng viết rất nhiều về NetHack. Bạn có thể tìm hiểu về quái vật và kĩ năng của chúng, hầm ngục và cấu trúc bên trong, cách di chuyển tối ưu qua các màn chơi, cùng với vô vàn cách chết thê thảm. Ngoài ra còn có những bài YAAP (Yet Another Ascension Post), trong đó người chơi sẽ khoe chiến tích, thường kèm yếu tố nhập vai hoặc thử thách tuỳ chọn dưới dạng "conduct" (cách ứng xử) - như ăn chay, vô thần, sống hoà bình hay thậm chí chơi với nhân vật bịt mắt.

Như phần lớn RPG, NetHack vẫn yêu cầu lên cấp trong quá trình chơi, nhưng điều quan trọng hơn là tìm được vật phẩm cần thiết để hoàn thành nhiệm vụ. Có thể nói rằng sức mạnh của người chơi gắn liền với trang bị – một nhân vật cấp 1 với đồ "xịn" sẽ mạnh hơn một nhân vật cấp 10 trần như nhộng. Một vật phẩm mạnh xuất hiện tình cờ (hoặc từ một điều ước may mắn) có thể thay đổi hoàn toàn cục diện. Điều này khiến NetHack luôn hấp dẫn qua nhiều lần chơi, ngay cả khi người chơi chưa tiến xa.

Ta có thể chia NetHack làm ba giai đoạn lớn: đầu trận, giữa trận và cuối trận. Phần đầu là phần thử thách nhất, vì người chơi đang ở cấp thấp, chưa biết cách dùng đồ và đang chuẩn bị "dụng cụ thăng thiên" – bộ trang bị cần để chiến thắng. Ngược lại, phần giữa khá nhàm chán do những tầng mê cung đơn điệu và ít khoảnh khắc thử thách với người chơi thông thạo. Phần cuối mang đến nhiều tình huống mới mẻ giúp NetHack sôi động hơn, nhưng nếu chuẩn bị tốt thì người chơi sẽ xử lí được.

"Phần lớn các trò chơi đều có tuổi thọ nhất định trước khi trở nên lặp đi lặp lại. NetHack không như vậy. Những người chơi lâu năm vẫn cảm thấy phấn khích khi điều gì đó tốt đẹp xảy ra, khi họ thăng tiến, khi họ khám phá được điều gì đó mà đội phát triển nghĩ ra khiến họ ấn tượng."

Paul Winner, Nhà phát triển của NetHack

NetHack là một trò chơi mã nguồn mở. Điều này đã dẫn đến nhiều biến thể, những phiên bản do fan phát triển nhằm sửa lỗi hoặc bổ sung thêm tính năng mới. Một vài ví dụ nổi bật như: The Next Generation, bổ sung lớp nhân vật "geek" và nhiều chi tiết gợi nhớ đến Douglas Adams; UnNetHack cải thiện UI và tăng tính ngẫu nhiên để đẩy mạnh sự đa dạng; Slash'EM Extended thêm nhiều tính năng hơn nữa, như phân lớp và chủng tộc mới; cùng nhiều biến thể khác.

Theo thông lệ khi fan làm mod, phần lớn các biến thể khó hơn nhiều so với bản gốc và thậm chí còn phụ thuộc nhiều hơn vào tiết lộ nội dung. Những thay đổi phổ biến nhất đôi khi còn được nhà phát triển đưa ngược vào bản gốc.

Dù nhiều người vẫn chuộng đồ hoạ ASCII hiệu quả, NetHack cũng hỗ trợ tuỳ chọn chơi với nhiều tileset đồ hoạ tuỳ chỉnh. Ngoài ra, cộng đồng còn tạo ra Vulture’s Eye, một phần mềm riêng cung cấp GUI, âm nhạc và góc nhìn nghiêng.

NetHack là hậu duệ của Hack, một biến thể của Rogue ra đời năm 1982 do Jay Fenlason thực hiện khi còn học đại học. Năm 1987, đội ngũ phát triển đã viết lại và phát hành Hack trên Usenet (tiền thân của Internet), thêm vào tiền tố "Net". Dù không được cập nhật đều đặn, NetHack vẫn đang được phát triển – cuối năm 2016, họ đã phát hành phiên bản 3.6.0 sau sáu năm im ắng.

Đội ngũ phát triển tâm huyết nhưng cũng rất bận rộn, còn vết hằn của thời gian ngày càng hiện rõ. Sau hơn ba thập kỉ kinh nghiệm, những thành viên từng là sinh viên khi bắt đầu thực hiện NetHack giờ đều đã ngoài ngũ tuần. Trong khi những thành viên ban đầu đã có tuổi, họ vẫn đều đặn tiếp nhận những gương mặt mới, nhiều người trong số đó từng tạo các biến thể cân bằng, thổi luồng sinh khí mới vào trò chơi.

NetHack sẽ ra sao dưới sự dẫn dắt của những tân binh này? Ngay cả Oracle có lẽ cũng chưa thể phân định. JH

Người mới nên xem sổ tay nhập môn tiện lợi tại www.nethackwiki.com. Hướng dẫn này sẽ cung cấp những mẹo quan trọng mà không tiết lộ nội dung. Ngoài ra, bạn cũng nên chuẩn bị sẵn danh sách phím tắt.