System Shock 2

Looking Glass Studios và Irrational Games, 1999. Windows, MS-DOS và Mac

Theo yêu cầu của nhà phát hành, SS2 có chế độ chơi co-op nhiều người chơi. Nhưng, chính nhà phát triển đã nhiều lần nói rằng tựa game này tốt nhất chỉ nên chơi một mình.

Ai có thể quên được trải nghiệm chơi System Shock 2? Ai có thể quên lũ người đột biến không còn nhân tính, tay lăm lăm cầm ống sắt đi tuần ở những hành lang tối tăm? Hay cảnh tượng tựa như địa ngục với máu và những khối thịt kì lạ mọc lên phủ khắp tường và trần nhà, cùng lúc đó là những âm thanh rợn người phát ra từ những chiếc máy trạm, tiếng camera an nình quay rè rè, và âm thanh ù ù không ngừng nghỉ của hệ thống động cơ của con tàu. Những con robot hộ lý mất trí đi tìm các "em bé" để chăm sóc, kèm theo những câu nói trìu mến lặp đi lặp lại. Những con robot nghi lễ lịch sự quá mức, đến độ quá đà và làm điều gì đó dại dột, hay những con khỉ bị mổ sống một phần nổi dậy chống lại kẻ đã bắt chúng. Bạn luôn có cảm giác rờn rợn khi biết chính môi trường xung quanh mình là kẻ thù của mình. Ai có thể quên cảm giác khi chơi, hay đúng hơn là trải nghiệm như vậy?

Dù rằng phiên bản đầu tiên ra năm 1994 System Shock có được coi là RPG hay không thì vẫn còn là một điều tranh cãi, nhưng với thực tế ở thời ấy, các game như Doom chỉ có cách chơi là di chuyển trong các mê cung, đi tìm chìa khòa và bắn hạ mọi thứ, thì System Shock đã đem đến một giao diện phức tạp (nếu không muốn nói là rối rắm), nhưng lại cho phép người chơi nhảy, cúi người, nhìn lấp ló từ bên cạnh tường, nhảy vào không gian ảo cyberspace, đọc các ghi chép nhật kí và quản lý một hệ thống đồ vật đa dạng. Nhưng thật đáng tiếc, cũng như các sản phẩm khác của Looking Glass sau này, việc cho ra mắt một tựa game quá đột phá so với cùng thời lại không thu được kết quả như mong đợi. System Shock nhận được rất nhiều những lời khen, nhưng doanh số thì rất thấp.

Ngoài bắn súng, người chơi cũng phải hack, sửa chữa, chỉnh sửa và thậm chí nghiên cứu.

Tuy vậy, qua năm tháng, tựa game đã dần thu hút được nhiều tín đồ hâm mộ. Một trong những người đó là một anh chàng Ken Levine trẻ tuổi. Công ty của anh, Irrational Games, được quyền phát triển phiên bản hậu bản, để SHODAN, nhân vật AI độc ác và khôn lanh và cũng là kẻ thù chính của người chơi trong phần đầu, được tái xuất một cách huy hoàng.

Được phát triển chỉ với ngân sách eo hẹp ở văn phòng mà cũng có thể được mô tả là phòng kho của Looking Glass Studios, cả hai bên duy trì một mỗi quan hệ cộng sinh. Đầu tiên, Irrational được phép sử dụng Dark Engine, engine này được dùng lần đầu tiên cho tựa game rình rập kinh điển của năm 1998, Thief. Do đó, System Shock 2 có nhiều điểm mạnh tương đồng với Thief. Người chơi cũng có thể ẩn nấp trong bóng tối ở màn chơi rộng lớn, được thiết kế tỉ mẩn, với mỗi loại mặt sàn sẽ tạo ra những âm thanh khác nhau mà có thể làm kẻ thù xung quanh nghe thấy.

Điểm khác biệt lớn nhất giữa SS2 và phiên bản tiền nhiệm của mình là hệ thống nhân vật phức tạp, để tựa game trọn vẹn ở cả khía cạnh FPS lẫn RPG. Ở đầu game, người chơi được chọn một trong ba lớp nhân vật: một tay lính thủy thành thạo súng ống, điệp viên OSA với tài sử dụng siêu năng lực tâm trí, hay một hacker thuộc hải quân giỏi về công nghệ cao. Trong quá trình chơi game, người chơi có thể tùy biến cho nhân vật của mình tùy thích: như nâng chỉ số, chọn các kỹ năng, rèn luyện năng lực cần có để có thể sử dụng và sửa chữa cho các vật phẩm mạnh mẽ hơn, tìm các chip lắp lên người, hoặc học cách sử dụng 35 siêu năng lực PSI với các sức mạnh độc đáo, từ tăng chỉ số trong chốc lát cho đến phóng ra phép tấn công, thậm chí cả dịch chuyển tức thời nữa.

Kẻ thù lang thang ở các hành lang và một con AI nổi loạn luôn theo dõi từng hành động của bạn. Không có khái niệm an toàn trong System Shock 2.

"Với tôi, điều quan trong nhất của System Shock 2 chính là độ khó và sự khan hiếm của tài nguyên. Tôi có thể nói rằng yếu tố căng thẳng nhiều hơn là kinh dị. Bạn có thể thấy yếu tố kinh dị trong cốt truyện, với các nhân vật biến dạng kinh khủng hay luôn kêu gào đau đớn, nhưng với tôi, yếu tố đó không quan trọng bằng việc game rất, rất khó. Người chơi phải luôn tập trung cao độ. Chỉ cần sơ sẩy là có thể mắc sai lầm ngay lập tức."

– Jonathan Chey, Quản lý dự án và Trưởng nhóm lập trình của System Shock 2

Các tài nguyên trong game thì vô cùng hiếm hoi: Mỗi lần bóp cò, vũ khí sẽ bị hư hại thêm một chút, và chúng thường hay hỏng hay kẹt đạn ngay giữa lúc chiến đấu. Quái vật có thể hồi sinh lại, và ngay cả những khu vực mà người chơi đã tiêu diệt hết địch trước đó cũng có thể trở thành cạm bẫy chết người. Độ khó cao đã đem đến cảm giác nghẹt thở độc đáo của SS2.

Một điểm nhấn rùng rợn của game là những bóng ma của thành viên Von Braun, con tàu du hành nhanh hơn tốc độ ánh sáng và cũng là địa ngục trần gian của người chơi, vẫn còn lảng vảng quanh đây. Những bóng ma ấy xuất hiện theo nghĩa bóng, tức là trong các nhật kí thu âm mà người nói càng lúc càng vô vọng, và theo cả nghĩa đen, tức là những bóng ma phảng phất tái hiện lại khoảnh khắc ám ảnh của họ trước khi lìa đời.

System Shock 2 đem đến một trải nghiệm độc đáo, nhưng mặc cho việc được đón nhận với mưa của những lời khen, và mặc cho việc tựa game này vẫn tạo cảm hứng cho các game kinh dị và pha trộn hai yếu tố FPS/RPG tới tận ngày nay, nhưng doanh số của game, vẫn chỉ ở mức thất vọng. Sự phá sản của Looking Glass vào năm 2000 đồng nghĩa với việc cái kết lửng ở những màn chơi cuối được làm vội vàng, cho tới nay vẫn chưa kết.

Quản lý hòm đồ, tiết kiệm tài nguyên và chăm sóc vũ khí cẩn thận: Đây là các yếu tố quyết định cho sự sinh tồn.

Irrational Games vẫn tiếp tục phát triển để thấy được sự thành công về doanh số mà Looking Glass chưa bao giờ có, với việc cho ra mắt tựa game nổi tiếng BioShock năm 2007, nhưng lại làm nhiều fan thất vọng vì đã không trở thành mức đột phá cho thể loại FPS lai RPG như mong đợi.

Cho tới nay, System Shock 2 vẫn được coi là đỉnh cao của việc hài hòa nhiều thể loại khác nhau, và ở việc khiến người chơi thật sự cảm thấy mình giống như một sinh vật đáng thương bằng da bằng thịt, chạy hổn hền luồn lách qua những hành lang bị SHODAN cai trị. NH

Các bản mod:

Cộng đồng www.systemshock.org vẫn hoạt động sôi nổi, cho mọi người những lời khuyên và ra mắt các bản mod mới. Sau đây là những bản mod đáng lưu tâm:

Shock Community Patch: Tập hợp rất nhiều các bản vá từ cộng đồng. Vô cùng khuyến khích chơi.

TF’s Secmod: Cân bằng lại nhiều yếu tố, thay đổi vị trí của quái vật, thêm nội dung mới. Rất phù hợp để chơi lại.

System Shock Fan Missions: Những cuộc phiêu lưu được fan tạo, từ bối cảnh là hậu bản của SS2 cho đến khám phá các lăng mộ thời trung cổ. Bạn rất nên thử chơi Ponterbee Station của Christine.

Một số các nhiệm vụ của fan như UNN Polarics giới thiệu các quái vật và môi trường mới lạ.

SHODAN được lồng tiếng bởi Terri Brosius, bà không chỉ là người viết và thiết kế màn chơi của Looking Glass, mà còn là thành viên của một ban nhạc rock đầu những năm 90 có tên là Tribe.